Ερωτόκριτος 87,9 FM
Στην εκπομπή της Χαράς της Δρακουλάκη ήρθε ο Λευτέρης Καλομοίρης… ο Ντελικάνης της Μαντινάδας από τα Ανώγεια στον Ερωτόκριτο την Πέμπτη 12 Οκτωβρίου προκαλώντας τον θαυμασμό των ακροατών από τις υπέροχες μαντινάδες του μα τρομερή συμμετοχή και ατελείωτα μηνύματα.
Και ήντα πως ε-γύρισα τον κόσμο γύρω-γύρω
Όπου κι αν πήγα ήθελα στα Ανώγεια να γιαγύρω
Αν θέτε να γνωρίσετε τσ’ Ανωγειανούς τσι τόπους
Ξύλα και πέτρες έχουνε μα προπαντώς ανθρώπους
Το βιβλίο του Λευτέρη Καλομοίρη του Δημητρομάνωλα (Ντεμέλο) με τίτλο ”Ποιο παραμύθι να σου πω” κυκλοφόρησε πρόσφατα και παρουσιάστηκε με ιδιαίτερη επιτυχία στο Ηράκλειο.
Πρόκειται αναμφίβολα για ένα έργο ζωής του μεγάλου Ανωγειανού μαντιναδολόγου με πάνω από 500 μαντινάδες ,καταθέσεις συναισθημάτων και εμπειριών ζωής του Λευτέρη που είχε και συνεχίζει να έχει το χάρισμα να μετουσιώνει σε στίχο τις εικόνες και τα αισθήματα.
Ο ίδιος λάτρης και μύστης των Ανωγείων έχει υπηρετήσει τον τόπο μας και έχει προσφέρει από πολλά πόστα. Γεννήθηκε το 1957.Επί μια δεκαετία (1999-2009) υπήρξε Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανωγείων διοργανώνοντας πλήθος Πολιτιστικών εκδηλώσεων με αποκορύφωμα τις ”Μέρες Ανωγείων” στην Αθήνα,την Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο. Επίσης διετέλεσε με επιτυχία Πρόεδρος του Δημοτικού συμβουλίου Ανωγείων από το 2002 έως το 2006.Διατηρεί από το 1990 σχολή χορού στα Ανώγεια στην οποία εκατοντάδες παιδιά μαθαίνουν να χορεύουν ενώ μαθητές του έχουν συμμετάσχει κατά καιρούς σε Παγκρήτιους και Πανελλήνιους διαγωνισμούς αποσπώντας πολλά βραβεία.
Το τελευταίο βιβλίο του είναι το τέταρτο στη σειρά που εκδίδει με μαντινάδες καθώς είχε προηγηθεί αρχικά ο ”Ντελικανής”, μετά το ”Μια μαντινάδα μια ζωή” και στη συνέχεια ”Τον έρωντα φαντάστηκα”.
Για τον ποιητή και άνθρωπο Λευτέρη Καλομοίρη, έγραψε μεταξύ άλλων ο σπουδαίος Ανωγειανός στιχουργός Κώστας Φασουλάς τα εξής:
”Ο Λευτέρης Καλομοίρης δεν είναι λόγιος. Δεν προσποιείται και αποφεύγει τους εντυπωσιασμούς. Γνωρίζει πολύ καλά πως η συγκίνηση κρύβεται στην αληθινή έμπνευση όταν αυτή ειπωθεί χωρίς ακροβατισμούς και λεξιθηρίες. Μα πιο πολύ ξέρει, πως τίποτα πιο ποιητικό από το ανθρώπινο. Και δείτε πως το καταθέτει:
Αγάπη είναι να μπορείς να σέβεσαι τον άλλο
και να περάσετε μαζί ένα βουνό μεγάλο
Τον θυμάμαι τα χρόνια εκείνα στα ηρωικά Ανώγεια, τότε που οι καντάδες ήταν αυθόρμητες και αληθινές και όχι φτιαγμένες για τις ανάγκες της τηλεόρασης, να τραγουδά με το χέρι υψωμένο και τα μάτια του κλειστά ,με το ίδιο πάθος που δένουν οι λέξεις του όταν αυτές ομοιοκαταληκτούν.Και λίγο αργότερα να χορεύει λιτός και απέριττος όπως οι μαντινάδες του.Αισθάνομαι πως η κρητική ποιητική ιστορία έχει ήδη εντάξει τον Λευτέρη στις ξεχωριστές της στιγμές.Το νοιώθω καθώς διαβάζω τους στίχους του..Να είναι καλά.Ο κύκλος ακόμη δεν έκλεισε.Έχει ακόμα πολύ δρόμο…” ολοκληρώνει ο Κώστας Φασουλάς στον πρόλογο του βιβλίου.
Μια Ανοιξιάτικη ημέρα ο Λευτέρης κατέβαινε από το βουνό με τα πόδια.Στο δρόμο συνάντησε δυο διαφορετικά δέντρα, μια αχλαδιά και ένα ασφένταμο, ανοιχτό πράσινο τα φύλλα του πρώτου, βαθύ πράσινο του δεύτερου και είχαν πλέξει μεταξύ τους.Ο Λευτέρης τα είδε και σταμάτησε .Η σκέψη του και το βλέμμα του έμειναν εκεί για ώρα ώσπου είπε την μαντινάδα:
”Είδα στα όρη δυο δεντρά το ένα αγκαλιά με τ’ άλλο
και δε θυμούμαι στεναγμό να βγάλω ποιο μεγάλο…”
Όταν αντιμετώπισε πρόβλημα υγείας στο παρελθόν ,λίγο πριν μπει στο χειρουργείο τον πήρε τηλέφωνο ο Μανώλης Καλομοίρης ή Λιόντας,ένας ακόμα σπουδαίος ανωγειανός μαντιναδολόγος και του είπε:
“Στο χτύπημα σου ε-δάκρυσαν των αμαθιών μου οι κόρες
Μα για τσι δυνατές καρδιές πέμπει ο Θεός τσι μπόρες…”
Η μεγάλη παράδοση των Ανωγείων θέλει απάντηση στην μαντινάδα που λέει κάποιος,όπως γίνεται στις καντάδες,μια απάντηση που να έχει παρόμοιο θέμα και νόημα με την προηγούμενη.Χωρίς να το σκεφτεί πολύ ο Λευτέρης λίγο πριν το χειρουργείο απαντάει:
‘‘Είναι στιγμές που ο άνθρωπος ότι καρδιά κι αν έχει
αφήνει το στο μάγουλο το δάκρυ του να τρέχει…”.
Ο Πρόεδρος του Πολιτιστικού συλλόγου ”Το Ρόδο”,δικηγόρος, αλλά και πολύ καλός φίλος του χωριού μας Νίκος Γιακουμάκης αναφέρει για τον Λευτέρη Καλομοίρη μεταξύ άλλων τα εξής: ”Διαμένων και παραμένων σταθερά στις πατρογονικές εστίες, έχει το προνόμιο να εμπνέεται συνήθως από το φυσικό του περιβάλλον, ανάλογα με την αλλαγή του προσώπου της φύσης στο πέρασμα του χρόνου.
Το πυκνό χιόνι του Ανωγειανού χειμώνα, τα παιχνιδίσματα του Ήλιου μέσα από τα νέφαλα,οι απότομες διαδοχές της αορίτικης κρυγιότης με τη ξαφνική Μεσογειακή κάψα,η αλλαγή στη συμπεριφορά και την ψυχική διάθεση του ίδιου και των συγχωριανών του μέσα από την ακολουθία των εποχών, ακόμη δε κι αυτή η φυσική φθορά στην όψη του προσώπου που επέρχεται με το φεύγα του καιρού,το αναπόφευκτο ,αλλά γοητευτικό γήρας,όλα αυτά είναι εικόνες έμπνευσης για το Λευτέρη,να τα συνδέσει με το βάσανο και τη λύτρωση που μόνο ο Έρωτας δύναται να δώσει.
Έχοντας υιοθετήσει διαχρονικά ως μαντιναδολόγος, αυτό το πλαίσιο στον τρόπο συλλογισμού του,τα λεγόμενα του έχουν την ειλικρίνεια που όλοι μας,ως ερωτικά όντα,έχουμε βιώσει, ομοίως δε τα στιχουργήματα και η έκφραση του και σίγουρα ο αδιάκοπα θυμοσοφικός αυτός νους του,καταθέτουν γνήσια,καθαρά και βιωματικά συναισθήματα…” καταλήγει ο κ.Γιακουμάκης.
Ο Λευτέρης Καλομοίρης ,το 1999,μαζί με μια παρέα άλλων πέντε ανδρών και μιας γυναίκας ουσιαστικά επανέφεραν τον ανενεργό για χρόνια τότε Πολιτιστικό σύλλογο Ανωγείων που τόσο περήφανους μας κάνει με τις δράσεις του μέχρι και σήμερα.Οι δράσεις τους πάμπολλες τότε,με ταξίδια σε όλον τον κόσμο που διέδιδαν και μετέδιδαν τον αυθεντικό ανωγειανό Πολιτισμό.Ο αιφνίδιος θάνατος του φίλου του αλλά και βασικού μέλους του συλλόγου,Γιώργη Σμπώκου ή Ατζαρά τους κλόνισε όλους,ολοκληρώνοντας μια ωραία εποχή που δυστυχώς είχε άδοξο τέλος.
Ο Λευτέρης δακρυσμένος τόνισε για την μεγάλη απώλεια του Γιώργη για όλο το χωριό:
”Έξι δεντρά στο σύλλογο και αναμεσός μια βιόλα
ένα από αυτά ξεράθηκε και μαραθήκαν όλα…”
Μια μέρα κοιτώντας στην γειτονιά του στο Περαχώρι ένα παλιό ερειπωμένο και εγκαταλελειμμένο για πολλά χρόνια σπίτι η σκέψη του τον οδήγησε στις παρακάτω μαντινάδες:
”Σπίτι που είναι α-μοναχό κι αφεντικό δεν έχει
κι οι πέτρες του δακρύζουνε τσι μέρες που δεν βρέχει…
Σπίτι που είναι α-μοναχό κι αυτό παραπονάται
Ω!Την παντέρμη μοναξιά και ποιος δεν τη φοβάται…”
Τα τελευταία χρόνια ο Λευτέρης Καλομοίρης διατηρεί παραδοσιακή ταβέρνα στο Περαχώρι με το χαρακτηριστικό όνομα ”Δε Βαριέσαι”.Ο συγκεκριμένος χώρος μάλιστα χρησιμοποιείτε από τον ίδιο για να διδάσκει τα μικρά παιδιά τα βήματα , την τέχνη και το συναίσθημα του χορού.Απέναντι γείτονας του ο π.Ανδρέας Κεφαλογιάννης που μιλάει για τον Λευτέρη αναφέροντας τα εξής:
”Ο Λευτέρης Καλομοίρης δεν είναι ένας ακόμη μαντιναδολόγος που σοφιλιάζει με μαεστρία τις λέξεις. Είναι ένας ποιητής που συνδέει τις αξίες, τα ήθη ,τα έθιμα και τα περήφανα αισθήματα της Κρήτης γενικότερα και των Ανωγείων ειδικότερα, με τρόπο που δείχνει τη λεκτική του δεξιοτεχνία,τη λεβεντιά του και τα υψηλά ιδανικά του.
Στις δύσκολες μέρες που περνά ο τόπος μας, η έκδοση ενός βιβλίου με μαντινάδες, είναι δείγμα πολιτισμού και ελπίδας για καλύτερες μέρες..” καταλήγει.
Δεν υπάρχει συναίσθημα, τρόπος ζωής, καλή ή δύσκολη στιγμή που να μην την έχει μετατρέψει σε μαντινάδα αγγίζοντας καρδιές. Ο καλύτερος λοιπόν τρόπος να κλείσουμε αυτό το αφιέρωμα μας στην ΑνωΓή είναι μια μικρή παράθεση των δικών μου αγαπημένων στίχων του:
Για την Αγάπη
Εγέρασα να σ’ αγαπώ κι όμως ευχαριστιέμαι
Γιατί με την ελπίδα σου α-ζωντανός κρατιέμαι
Για τα Όνειρα:
Τα Όνειρα μας χάνονται στο πρώτο φως της μέρας
Ποιο φύλλο πέφτει απ’ το δεντρό και δεν το παίρνει αέρας;
Για τα Μάτια:
Τα μάτια σου με κάνουνε πολλές φορές ζηλιάρη
Έκεια τον ήλιο συναντώ,έκεια και το φεγγάρι
Για τη Ζωή:
Δε τη γατέχει ο άνθρωπος του μισεμού την ώρα
Γι’ αυτό μ’αρέσει στη ζωή πάντα να ζω το τώρα
Για την Ομορφιά:
Ότι κι αν πω μου φαίνεται θα ‘ναι για σένα λίγο
Για αυτό σιωπώ κι αρέσει μου μόνο να σε ξανοίγω
Για τη Μοναξιά:
Ε-πλάνταξα στη μοναξιά και σε έχω πεθυμήσει
Έλα ξανά στα χείλη μου το γέλιο να γυρίσει
Του ευχόμαστε να είναι γερός και δυνατός να χαίρεται την γυναίκα και τα πέντε παιδιά του και να συνεχίσει για πολλά χρόνια ακόμη να μοιράζεται μαζί μας τις σκέψεις και τους προβληματισμούς.
Πηγή: anogi.gr
